Branżowy Zakład Doświadczalny Budownictwa Drogowego i Mostowego Sp. z o.o.

OST - informacje szczegółowe

OST - informacje Zestawienie OST OST na dyskach Sposób zamawiania Cennik Aktualizacje i nowości OST w jęz. angielskim		1. Powstanie | 2. Istota specyfikacji | 3. Koncepcje stosowania | 4. Podstawy formalne | 5. OST i ST | 6. Ramowy układ i treść | 7.1. Cel wydania | 7.2. OST inwestycyjne | 7.3. OST utrzymaniowe | 7.4. OST mostowe | 7.5. OST geodezyjne | 7.6. Zakresy tematyczne | 7.7. Liczba OST | 7.8. Aktualność | 7.9. OST w jęz. angielskim | 7.10. Autorzy | 8. Praktyka opracowania ST | 9. Ceny jednostkowe robót | 10. Wycena ST | 11. Efekty STOSOWANIE SPECYFIKACJI TECHNICZNYCH WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT W POLSKIM DROGOWNICTWIE 1. Proces powstawania specyfikacji technicznych W 1991 r., GDDP (Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych, obecnie Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - GDDKiA) rozpoczęła działania zmierzające do opracowania specyfikacji technicznych. Inicjatywa ta wyróżniła drogownictwo spośród innych dziedzin gospodarki w Polsce, powodując szybkie przekształcenie i dostosowanie zasad drogowych działań inwestycyjnych do poziomu cechującego rozwinięte kraje Zachodu.  W 1992 r. ukazały się drukiem dwie pierwsze ogólne specyfikacje techniczne (OST), a w 1998 r. już istniało kilkadziesiąt OST, obejmujących najważniejsze rodzaje robót drogowych. Jednostką autorską większości opracowań był Branżowy Zakład Doświadczalny Budownictwa Drogowego i Mostowego. Zarządzenie Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych z 23 marca 1992 r. wprowadziło do stosowania "Wytyczne zlecania robót, usług i dostaw w drodze przetargu", stwierdzające, że warunkiem ogłoszenia przetargu jest posiadanie określonych przez wytyczne dokumentów, wśród których wymieniono specyfikacje techniczne. Od tego czasu specyfikacje techniczne funkcjonują w praktyce drogowej, nawet po uchyleniu w 1997 r. kolejnej wersji wymienionego zarządzenia. Wdrożenie nowych zasad ogłaszania przetargów, spełniających wymagania międzynarodowych instytucji finansowych, pozwoliło na ubieganie się o środki w formie pożyczek i funduszów bezzwrotnych m. in. z Banku Światowego, funduszu Unii Europejskiej "Phare" i Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Od 1991 r.  utrwala się zasada powszechnego stosowania specyfikacji technicznych na drogach krajowych. Wykonuje się je z zasady w ramach projektów budowlanych i związanych z nimi dokumentacjach przetargowych. Wielu pracowników drogowych firm projektowych wyspecjalizowało się w opracowywaniu tego załącznika, stanowiącego element nowoczesnej dokumentacji projektowej. Stosowanie specyfikacji rozszerza się też na drogach wojewódzkich i powiatowych. W 2011 r. pod auspicjami GDDKiA podjęto inicjatywę opracowania zestawu ogólnych specyfikacji technicznych na zasadach wolontariatu. Projekty tych dokumentów przez pewien okres były udostępnione w Internecie na stronach GDDKiA, w celu zebrania opinii, jako specyfikacje dla systemu "projektuj i buduj", lecz w 2017 r. teksty te usunięto. W 2018 r. na stronie internetowej GDDKiA opublikowano trzy specyfikacje techniczne wprowadzone do stosowania zarządzeniem Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad, ale w 2019 uchylono jego obowiązywanie. Nowe zarządzenie nr 32 z 3 października 2019 wprowadziło system wzorcowych "wymagań wykonania i odbioru robót budowlanych" (WWiORB), a koordynację wdrożenia powierzono Departamentowi Technologii Budowy Dróg GDDKiA. Opracowania wzorcowych WWiORB mają układ podobny jak wcześniejsze ogólne specyfikacje techniczne. Na stronie internetowej GDDKiA publikowane są dokumenty wzorcowe, które uzyskały akceptację oraz projekty do opiniowania. Jednocześnie Branżowy Zakład Doświadczalny Budownictwa Drogowego i Mostowego nadal opracowuje oczekiwane przez środowisko drogowców specyfikacje i rozpowszechnia je na zasadach komercyjnych. W dalszym ciągu przedstawiono obecny stan wiedzy o specyfikacjach technicznych i doświadczenia wynikające z ich dotychczasowego stosowania.
do góry		2. Istota specyfikacji technicznych Specyfikacja techniczna jest opracowaniem zawierającym warunki wykonania i odbioru określonego rodzaju robót budowlanych, niezbędne do określenia standardu i jakości wykonania robót. Specyfikacje techniczne są dokumentem: przetargowym, określającym zakres czynności i robót zawartych w poszczególnej pozycji ślepego kosztorysu (przedmiaru) i umożliwiającym prawidłowe ustalenie ceny jednostkowej tej pozycji przy opracowaniu oferty, przez oferenta uczestniczącego w przetargu, umownym, stanowiącym załącznik, wraz z innymi dokumentami przetargowymi, do umowy podpisanej przez zamawiającego i wykonawcę (oferenta, który wygrał przetarg), wykonawczym, obowiązującym z innymi dokumentami wykonawcę i nadzór zamawiającego przy wykonywaniu, kontroli i odbiorze robót. Specyfikacje techniczne stosuje się w wielu krajach świata jako nieodłączny element systemu przetargowego, działającego w gospodarce rynkowej. Specyfikacje techniczne w drogowym procesie inwestycyjnym
do góry		3. Koncepcje stosowania specyfikacji technicznych za granicą Przez kilkadziesiąt lat stosowania na świecie specyfikacji technicznych, podejmowano próby opracowania różnych koncepcji ich treści, mając na celu polepszenie jakości robót i przyspieszenie realizacji budów. Do dziś istnieją w poszczególnych krajach specyfikacje techniczne, uwzględniające różne bodźce i inne kryteria jakościowe. Kierunki kontroli i akceptacji robót reprezentowane w różnych koncepcjach specyfikacji technicznych dotyczyły: dokonania płatności pod warunkiem, że realizacja robót była zgodna z procesami zastosowanymi przy ich wykonywaniu, które zamawiający podał w specyfikacjach, zaakceptowania albo odrzucenia robót w zależności od wyników badań gotowego produktu, ustalenia w specyfikacjach warunków granicznych, przy których można akceptować roboty (z pełną zapłatą), chociaż nie odpowiadają w pełni wymaganiom specyfikacji, premiowania finansowego wykonawcy za poziom jakości przewyższający wymagania specyfikacji, zmniejszania płatności za roboty częściowo nie odpowiadające kryteriom jakościowym specyfikacji, dokonywania potrąceń lub wypłacania premii w zależności od nominalnego poziomu jakości robót, wyrywkowego pobierania próbek z gotowego produktu, mając na względzie kryteria decyzyjne zapłaty, uwzględniające statystyczną zmienność właściwości tkwiących w gotowym produkcie oraz metodach badań, kontrolowania jakości wykonania robót w czasie trwania budowy (a nie dopiero po zakończeniu elementu robót) i pełnej zapłaty po spełnieniu wymagań etapowych i końcowych, stosowania się wykonawcy do zasady bezusterkowego funkcjonowania budowy przez określony okres czasu. Komentarzem do istotniejszych zasad reprezentowanych w przedstawionych koncepcjach specyfikacji dotyczących drogownictwa mogą być poniższe spostrzeżenia. Specyfikacja ustalająca obowiązującą metodę wykonania (w pkcie 1) podaje np. typ i liczbę walców, liczbę ich przejść w czasie zagęszczania, grubość zagęszczanej warstwy itp. Wykonawca, musi tylko przestrzegać zaleceń specyfikacji i nie jest w rzeczywistości odpowiedzialny za wynik końcowy, co nie zachęca do polepszania jakości robót. Specyfikacja ustalająca jedynie wynik końcowy robót (w pkcie 2) podaje wskaźniki, które wykonawca ma osiągnąć i które nadzór sprawdza laboratoryjnie po zakończeniu robót. Specyfikacja może całkowicie lub częściowo pozostawić wykonawcy decyzję doboru sprzętu i metody robót. Nieosiągnięcie wymaganego wyniku końcowego robót może być ukarane potrąceniami finansowymi lub nakazem rozbiórki robót na koszt wykonawcy. Doboru najekonomiczniejszego sprzętu i sposobu wykonania wykonawca może dokonać na odcinku próbnym, przed rozpoczęciem robót. System zakładający osiągnięcie określonego okresu funkcjonowania budowy (w pkcie 9) wymaga, aby wykonawca wybudował drogę, która będzie służyła przez założoną liczbę lat. Koszt naprawy i utrzymania drogi w tym okresie ponosi wykonawca. Wykonawca może elastycznie dobierać materiały, metody robót i sprzęt. Doświadczenia zagraniczne ukierunkowały przyjęcie takiej koncepcji polskich specyfikacji drogowych, która uwzględniła poglądy sprzyjające większej samodyscyplinie prowadzenia robót i skutecznej ich kontroli. Jednym z celów nowego systemu działania było szybkie odejście od sposobu realizacji robót, charakteryzujących się niezbyt ich wysoką jakością jakie cechował okres gospodarki "nakazowej".
do góry		4. Podstawy formalne stosowania specyfikacji technicznych w Polsce Stosowanie specyfikacji technicznych w drogownictwie wynika, m. in., z przepisów zawartych w: ustawie Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. 2017 r., poz. 1579 z póżn. zm.) w art. 31, stwierdzającej, że w odniesieniu do robót budowlanych przedmiot zamówienia określa się na podstawie dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót, Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (tekst jednolity Dz.U. 2013 r., poz. 1129) Rozporządzeniu MTiGM z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz.U. 2016 r., poz. 124), ustalającym, że wbudowane materiały i wyroby mają spełniać wymagania Polskich Norm i specyfikacji robót drogowych (par. 142), Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym (Dz.U. Nr 130, poz. 1389), ustalającym, że podstawą do sporządzenia kosztorysu inwestorskiego jest m. in. specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót, decyzjach Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych, w tym zawartych w zarządzeniu w sprawie "Wytycznych zlecania robót, usług i dostaw w drodze przetargu" (pierwsze wydanie w dniu 23 marca 1992 r.) oraz w opracowaniu pt. "Stadia i skład dokumentacji projektowej dla dróg i mostów w fazie przygotowania zadań", wprowadzonym zarządzeniem nr 17 z 11 maja 2009 r., przewidującym wykonanie specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót.
do góry		5. OST i specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych Zarządzenie GDDP z 1992 r. ustaliło, że specyfikacje techniczne opracowuje się jako: ogólne specyfikacje techniczne (OST), szczegółowe specyfikacje techniczne, które od 2004 r. (rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 2 września 2004 r.) nazywa się specyfikacjami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlanych (ST). Ogólna specyfikacja techniczna jest wzorcowym zbiorem przepisów i wymagań mających zastosowanie przy realizacji asortymentu robót. Ogólne specyfikacje techniczne publikuje się obecnie dla robót drogowych (inwestycyjnych i utrzymaniowych), robót mostowych oraz dla prac geodezyjnych związanych z drogownictwem. Grupy tematyczne ogólnych specyfikacji technicznych OST stanowią materiał pomocniczy do opracowania specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych, nie będąc same dokumentem przetargowym i kontraktowym. Oprócz charakteru wzorcowego, ogólne specyfikacje techniczne są bogatym źródłem wiedzy oraz informacji o poprawnym technicznie sposobie realizacji robót drogowych, przedstawionych również w sposób wariantowy. Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych jest opracowaniem zawierającym w szczególności zbiory wymagań, niezbędne do określenia standardu i jakości wykonania robót, w zakresie sposobu wykonania robót budowlanych, właściwości wyrobów budowlanych oraz oceny prawidłowości wykonania poszczególnych robót. Przy opracowaniu ST korzysta się z ustaleń ogólnej specyfikacji technicznej: wybierając z OST zalecenia dla rozwiązań realizacyjnych, występujących w dokumentacji projektowej, z ewentualną ich modyfikacją, uzupełniając ustalenia OST o nowe rozwiązania w niej nie zawarte, uaktualniając przepisy zawarte w OST. Wymagania dla nowych rozwiązań technicznych, nie ujętych przez OST, opracowuje się w ST na podstawie odpowiednich norm materiałowych i czynnościowych, aprobat technicznych materiałów, wytycznych technicznych i technologicznych opracowanych przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów lub inne jednostki naukowo-badawcze oraz wytycznych i zarządzeń GDDP lub GDDKiA. Numeracja specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych powinna być powiązana z pozycjami przedmiaru robót (ślepego kosztorysu) w celu ścisłego połączenia kosztu z zakresem wykonywanego rodzaju robót.
do góry		6. Ramowy układ i treść specyfikacji technicznych Ramowy układ specyfikacji został ujednolicony, obejmując zawsze dziesięć punktów treści, wymienionych w tabeli 1. Tabela 1. Ramowy układ specyfikacji, ujednolicony dla wszystkich OST Nr punktu Nazwa punktu specyfikacji Występujące podpunkty 1 Wstęp (część ogólna) Przedmiot, zakres stosowania, zakres robót, określenia podstawowe, ogólne wymagania dotyczące robót 2 Materiały Ogólne wymagania oraz wymagania dotyczące poszczególnych materiałów, ich przechowywania i składowania 3 Sprzęt Ogólne wymagania oraz wymagania dotyczące stosowanego sprzętu 4 Transport Ogólne wymagania oraz wymagania dotyczące transportu stosowanych materiałów, środków transportu i sposobu transportowania 5 Wykonanie robót Ogólne zasady wykonania robót, szczegółowe wymagania dotyczące wykonania robót, ew. ustalenia dotyczące mieszanek 6 Kontrola jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót, badania i pomiary (sposób i częstotliwość), ocena wyników badań 7 Obmiar robót  Ogólne zasady obmiaru robót, jednostka obmiarowa 8 Odbiór robót Ogólne zasady odbioru robót, odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu, odbiór częściowy, końcowy i ostateczny 9 Podstawa płatności  Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności, cena jednostki obmiarowej oraz opis sposobu rozliczania robót tymczasowych i prac towarzyszących 10 Przepisy związane Normy, inne dokumenty
do góry		7. Ogólne specyfikacje techniczne 7.1. Cel wydania OST Celem publikowania OST jest ułatwienie i przyspieszenie prac związanych ze zlecaniem i realizacją robót. OST służą jako materiał pomocniczy do sporządzania specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych (ST).
do góry		7.2. Ogólne specyfikacje techniczne drogowych robót inwestycyjnych Zbiór ogólnych specyfikacji technicznych drogowych robót inwestycyjnych wydawanych przez GDDP lub GDDKiA i uzupełnianych przez BZDBDiM podzielony jest na jedenaście działów, w których każda OST ma wspólne pierwszą literę D oraz dwie pierwsze cyfry oznaczające dany dział. Wyjątkowo dział "Wymagania ogólne" ma dwie litery D-M, gdyż obowiązuje również dla robót mostowych (tab. 2). Tabela 2. Działy drogowych ogólnych specyfikacji technicznych Lp. Nr działu Nazwa działu 1 D-M-00.00.00 Wymagania ogólne 2 D-01.00.00 Roboty przygotowawcze 3 D-02.00.00 Roboty ziemne 4 D-03.00.00 Odwodnienie korpusu drogowego 5 D-04.00.00 Podbudowy 6 D-05.00.00 Nawierzchnie 7 D-06.00.00 Roboty wykończeniowe 8 D-07.00.00 Urządzenia bezpieczeństwa ruchu 9 D-08.00.00 Elementy ulic 10 D-09.00.00 Zieleń 11 D-10.00.00 Inne roboty Dział "Wymagania ogólne" obejmujący jedną OST, zawiera wymagania wspólne dla robót objętych wszystkimi pozostałymi specyfikacjami. W praktyce każda pozostała specyfikacja wielokrotnie powołuje się na zalecenia ujęte w tej specyfikacji. Pozostałe działy składają się ze specyfikacji, ustalających wymagania do wykonania poszczególnych rodzajów robót drogowych, zgrupowanych tematycznie we wspólnym dziale.
do góry		7.3. Ogólne specyfikacje techniczne drogowych robót utrzymaniowych Ogólne specyfikacje techniczne drogowych robót utrzymaniowych składają się z poszczególnych opracowań z zakresu utrzymania nawierzchni i urządzeń drogowych. Numeracja OST utrzymaniowych jest ściśle powiązana z numeracją OST drogowych robót inwestycyjnych, stanowiąc jej kontynuację i uzupełnienie w poszczególnych działach. Tematyka drogowych robót utrzymaniowych przedstawiona jest w tabeli 3. Tabela 3. Tematyka drogowych robót utrzymaniowych Lp. Rodzaj robót utrzymaniowych Tematyka drogowych robót utrzymaniowych 1 Roboty nawierzchniowe Naprawa i remont nawierzchni oraz ich uszorstnienie, żwirowanie, oczyszczanie itp. 2 Remont elementów ulic Remont chodników, krawężników, obramowań, opasek, ścieków drogowych, i innych elementów ulic 3 Odwodnienie, pobocza, zieleń Czyszczenie przepustów, kanalizacji i ścieków, naprawa poboczy, umocnienia skarp, utrzymanie zieleni przydrożnej 4 Remonty urządzeń bezpieczeństwa ruchu Remont oznakowania, urządzeń regulacji ruchu, barier ochronnych, ogrodzeń drogowych i ekranów akustycznych 5 Zimowe i letnie utrzymanie Odśnieżanie dróg i zwalczanie śliskości zimowej jezdni oraz utrzymanie dróg w okresie wiosennym, letnim i jesiennym 6 Inne Zabezpieczenie i oznakowanie robót, wypełnienie przekopów, naprawa betonów Należy zaznaczyć, że tematykę utrzymaniową ujmuje również część OST opracowanych dla drogowych robót inwestycyjnych, obejmując zalecenia stosowane przy obydwu rodzajach robót.
do góry		7.4. Ogólne specyfikacje techniczne robót mostowych Zbiór ogólnych specyfikacji technicznych, obejmujących roboty mostowe ma każdą OST oznaczoną literą M i dotyczy tematyki z zakresu drogowych obiektów inżynierskich pogrupowanej w dziesięciu działach (tab. 4). Ponadto tematykę związaną z robotami mostowymi można znaleźć również w drogowych OST, np. roboty przygotowawcze, roboty ziemne, umocnienie skarp, wzmocnienie podłoża gruntowego, odwodnienie korpusu drogowego, zieleń, urządzenia bezpieczeństwa ruchu, roboty utrzymaniowe itp. Tabela  4. Działy mostowych ogólnych specyfikacji technicznych Lp. Nr działu Nazwa Działu 00 D-M-00.00.00 Wymagania ogólne 11 M-11.00.00 Fundamentowanie 12 M-12.00.00 Zbrojenie 13 M-13.00.00 Beton 14 M-14.00.00 Konstrukcje stalowe 15 M-15.00.00 Izolacja i nawierzchnia 16 M-16.00.00 Odwodnienie 17 M-17.00.00 Łożyska 18 M-18.00.00 Urządzenia dylatacyjne 19 M-19.00.00 Elementy zabezpieczające 20 M-20.00.00 Inne roboty mostowe
do góry		7.5. Ogólne specyfikacje techniczne drogowych prac geodezyjnych Ogólne specyfikacje techniczne, zawierające potrzeby drogownictwa w zakresie geodezji, kartografii oraz nabywania nieruchomości oznaczone są literami GG i obejmują 10 zeszytów o następującej tematyce: wymagania ogólne - wspólne dla prac objętych pozostałymi specyfikacjami oznaczonymi GG; prace geodezyjne i kartograficzne - zawierające wymagania dotyczące wykonania map dla celów projektowania dróg, założenia osnowy realizacyjnej przy budowie dróg i obiektów mostowych, pomiaru powykonawczego zrealizowanych drogowych obiektów budowlanych oraz pomiarów odkształceń i przemieszczeń obiektów mostowych metodami geodezyjnymi; prace związane z nabywaniem nieruchomości na cele drogowe - obejmujące opracowanie materiałów do wniosku o uzyskanie zgody na zmianę przeznaczenia oraz wydanie decyzji na wyłączenie gruntów rolnych i leśnych z produkcji rolniczej i leśnej, opracowanie dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, związanej z nabywaniem nieruchomości pod pasy drogowe i uregulowaniem stanu prawnego tych gruntów, a także dokumentacji formalno-prawnej do nabywania nieruchomości pod pasy drogowe.
do góry		7.6. Zakresy tematyczne ujęte w zeszytach OST Każdy zeszyt OST stanowi tematyczną całość, określoną przez tytuł zeszytu. Wydane zeszyty można podzielić na jednotematyczne i wielotematyczne. Zeszyty jednotematyczne zawierają jedną specyfikację z określonym numerem i tytułem. Zeszyty wielotematyczne składają się z kilku podspecyfikacji, z których każda ma inny numer (będący pochodną numeru zeszytu) i osobny tytuł. Zarówno zeszyty jedno- jak i wielotematyczne mogą uwzględniać wariantowe rozwiązania wykonawcze w celu najłatwiejszego korzystania z OST.
do góry		7.7. Liczba dostępnych OST W tabeli 5 podano podział tematyczny oraz łączną liczbę specyfikacji obecnie dostępnych w Branżowym Zakładzie Doświadczalnym Budownictwa Drogowego i Mostowego. Od czasu opracowania pierwszych pozycji zbiór specyfikacji był systematycznie uzupełniany, a niektóre tytuły zostały wycofane lub zastąpione nowszymi wersjami. Tabela 5. Zestawienie ogólnych specyfikacji technicznych dla robót drogowych dostępnych w BZDBDiM (październik 2018) Lp. Nazwa robót i działów OST Liczba specyfikacji 1 Drogowe roboty inwestycyjne   1.1 Wymagania ogólne 2 1.2 Roboty przygotowawcze 5 1.3 Roboty ziemne 17 1.4 Odwodnienie korpusu drogowego 11 1.5 Podbudowy 22 1.6 Nawierzchnie 31 1.7 Roboty wykończeniowe 11 1.8 Urządzenia bezpieczeństwa ruchu 16 1.9 Elementy ulic 8 1.10 Zieleń 1 1.11 Inne roboty 23 2 Drogowe roboty utrzymaniowe   2.1 Roboty nawierzchniowe 40 2.2 Remont elementów ulic 26 2.3 Odwodnienie, pobocza i zieleń 16 2.4 Remonty urządzeń bezpieczeństwa ruchu 14 2.5 Zimowe i letnie utrzymanie 6 2.6 Roboty inne 2 3 Roboty mostowe   3.1 Mostowe roboty inwestycyjne 97 3.2 Mostowe roboty utrzymaniowe 12 4 Drogowe prace geodezyjne   4.1 Wymagania ogólne 1 4.2 Prace geodezyjne i kartograficzne 4 4.3 Prace związane z nabywaniem nieruchomości  5   Razem 362 Wzrastającą liczbę OST publikowanych przez BZDBDiM w okresie 1992 - 2016 przedstawia poniższy wykres.
do góry		7.8. Aktualność ogólnych specyfikacji technicznych Każdy zeszyt OST zawiera informację o dacie aktualności treści specyfikacji. Użytkownik OST, we własnym interesie, powinien sprawdzić czy nie zachodzi potrzeba uaktualnienia przepisów w wykorzystywanej specyfikacji. Aktualizację treści ogólnych specyfikacji technicznych prowadzi się w miarę potrzeb, wynikających ze zmian przepisów i technik realizacyjnych oraz możliwości finansowych. Dobór aktualizowanych zeszytów jest dokonywany w taki sposób, aby zachować dużą aktualność treści specyfikacji wydanych w latach poprzednich.
do góry		7.9. OST w języku angielskim W języku angielskim jest dostępnych dwanaście OST z zakresu drogowych robót inwestycyjnych, dotyczących robót przygotowawczych, ziemnych, wybranych podbudów i nawierzchni, oznakowania dróg, ekranów akustycznych. Specyfikacje te opracowano w 1995 r. do celów przetargów organizowanych przez GDDP, spełniających wymagania międzynarodowych instytucji finansowych. Są one w dość dużym stopniu aktualne z treścią dostępnych OST w języku polskim. Stanowią bogate źródło poprawnego angielskiego słownictwa drogowego, przydatnego przy opracowywaniu specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych dla własnych potrzeb zamawiających.
do góry		7.10. Autorzy OST rozpowszechnianych przez Branżowy Zakład Doświadczalny Budownictwa Drogowego i Mostowego Wykonawcami opracowań autorskich były, z zakresu: robót drogowych inwestycyjnych i robót mostowych - Branżowy Zakład Doświadczalny Budownictwa Drogowego i Mostowego, geodezji - specjalistyczne firmy geodezyjne ("Geotras", "Grunt"), robót drogowych utrzymaniowych - wydanie z 1995 r.: OAT-Uszczelnianie i Obróbka Betonu, wydanie z 2001-2018  r.: Branżowy Zakład Doświadczalny Budownictwa Drogowego i Mostowego. Opracowanie redakcyjne i edytorskie OST wykonał Branżowy Zakład Doświadczalny Budownictwa Drogowego i Mostowego.
do góry		8. Praktyka opracowywania specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych Autorami dokumentacji projektowych, w skład których wchodzą specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych (ST), są różni specjaliści zatrudnieni w wielu obecnie istniejących firmach projektowych. Powoduje to różnorodny sposób podejścia do opracowania podobnego tematu technologicznego, nawet przy wzorowaniu się na, jednolitych dla wszystkich, ogólnych specyfikacjach technicznych. Krytyka tego stanu, formułowana głównie w przedsiębiorstwach wykonawczych, dotyczy zbyt częstego mechanicznego kopiowania zapisów zawartych w OST, powielania poprzednio wykonanych ST, niekiedy asekuracyjnego zawyżania wymagań dla materiałów drogowych niezależnie od ich roli i funkcji w projektowanej konstrukcji drogowej. Przyczyną jest też nieład normalizacyjny w krajowym drogownictwie związany z opóźnionym wprowadzaniem norm PN-EN, brakiem współczesnych norm na podstawowe badania klasyfikacyjne materiałów oraz metody badań kontrolnych wykonanych robót i normalizowania wymagań w stosunku do niektórych wyrobów gotowych. Pogłębia ten stan niedostateczna liczba doświadczonych technologów drogowych zatrudnionych w mniejszych firmach projektowych oraz częściowo - niedostateczna liczba biur konsultingowych z zakresu technologii drogowej, które mogły by udzielać kompetentnych porad. ST zbyt często są bardzo obszerne, zawierając dużo faktów oczywistych, ale niekiedy brak im szczegółowych informacji, niezbędnych do prawidłowego zrealizowania kontraktu. Niepotrzebnie ST zawyżają, w pewnych przypadkach, wymagania materiałowe w stosunku do wymagań OST. Niekiedy ST wymagają wykonania dużej liczby tradycyjnych (pracochłonnych) badań, które wpływają na przestoje robót lub kosztowne przerzuty sprzętu budowlanego. Wiele ST jest jednak wykonanych poprawnie, zwłaszcza w wyspecjalizowanych biurach projektowych, o czym świadczy prawidłowa realizacja budów. Należy jednak być świadomym niedostatków wynikających przy ich sporządzaniu w celu wyeliminowania niekorzystnych tendencji w tym zakresie.
do góry		9. Ceny jednostkowe robót drogowych na podstawie zakresów robót określonych w OST Uczestnicy procesów inwestycyjnych mają możliwość uzyskania informacji cenowych, pozwalających na obliczenie wartości kosztorysowej robót na podstawie zakresów robót określonych w OST. Informacje cenowe zawarte są m.in. w "Biuletynie cen robót drogowych" (w skrócie BCD), okresowo wydawanym przez Ośrodek Wdrożeń Ekonomiczno-Organizacyjnych Budownictwa PROMOCJA w Warszawie, w którym podaje się ceny jednostkowe obejmujące całkowity koszt wykonania obmiarowej jednostki elementu, w tym: robociznę, materiały, sprzęt, koszty pośrednie, zysk kalkulacyjny. W biuletynie przedstawia się trzy ceny jednostkowe robót podstawowych (elementów rozliczeniowych): minimalne, maksymalne oraz średnie w skali kraju. Biuletyn cen robót drogowych może być podstawą do: sporządzenia kosztorysów ofertowych, rozliczenia robót budowlanych, wyceny części składowych nieruchomości drogowych, szacunkowej wyceny wartości kosztorysowej inwestycji drogowej, sporządzenia kosztorysów inwestorskich, w założeniu, że zakres i jakość robót wynika z ustaleń określonych w OST.
do góry		10. Sposób wyceny nakładu pracy na opracowanie specyfikacji technicznych Przy opracowywaniu specyfikacji technicznych (zwykle na podstawie OST) powstaje praktyczny problem, dotyczący wyceny kosztów tych specyfikacji w celu ujęcia ich w umowie pomiędzy zamawiającym i wykonawcą dokumentacji projektowej. Zagadnienie to jest ujęte w "Środowiskowych zasadach wycen prac projektowych" wydanych przez Izbę Projektowania Budowlanego - Radę Koordynacyjną Biur Projektów, w których podano: charakterystykę specyfikacji wykonania i odbioru robót w budownictwie drogowym w nawiązaniu do zakresu prac projektowych objętych "Środowiskowymi zasadami", sposób wyceny specyfikacji technicznych dla robót drogowych.
do góry		11. Pozytywne efekty stosowania specyfikacji technicznych Stosowanie specyfikacji technicznych w drogownictwie spowodowało dużo pozytywnych efektów, w tym przede wszystkim: zbliżenie polskich procedur inwestycyjnych do praktyki działań w krajach gospodarki rynkowej, w tym w Unii Europejskiej, usprawnienie procesu inwestycyjnego, ścisłe sprecyzowanie zakresu i sposobu wykonywania robót, uniknięcie zbędnych dyskusji interpretacyjnych pomiędzy zamawiającym a wykonawcą, które mogą powstać, gdy zakres robót jest określony zbyt ogólnie, zmniejszenie wątpliwości przy odbiorze robót, ułatwienie uzyskania funduszów pomocowych zagranicznych instytucji finansowych, wymagających posiadania dokumentów przetargowych ustalonych przez te instytucje. Wydanie ogólnych specyfikacji technicznych było bardzo korzystne, gdyż: usystematyzowało tematykę wszystkich specyfikacji, zarówno ogólnych jak i szczegółowych, ujednoliciło zakres i treść specyfikacji, ułatwiło i przyspieszyło wykonanie prac projektowych, których załącznikiem są zwykle specyfikacje szczegółowe, przygotowało wzorce do opracowania poszczególnych ST, przybliżyło wiedzę o poprawnym technicznie sposobie realizacji robót, opartym na istniejących w Polsce normach, przepisach, pracach naukowych itp. Efektem stosowania specyfikacji technicznych jest wzrost jakości budowanych obiektów i zwiększenie ich trwałości. Dotychczasowy okres stosowania specyfikacji technicznych, głównie na drogach krajowych, świadczy o utrwaleniu w świadomości drogowców pozytywnego dla gospodarki sposobu definiowania i precyzowania zakresu inwestycji drogowych.
do góry		Data aktualizacji: 05.08.2020 r.